Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức

Để thành công khi tìm việc phiên dịch, ứng viên phải trau dồi kỹ năng và chuẩn bị tâm lý thật tốt bởi đây là một ngành nghề có nhiều đòi hỏi khắt khe về chuyên môn và đạo đức.

Trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, cả nhân loại đang hướng đến một ‘thế giới phẳng’ ở tương lai gần, Việt Nam sẵn sàng hội nhập thì ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh luôn giữ một vai trò quan trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ điều kiện về thời gian và năng lực để đọc thông viết thạo hơn 500 thứ tiếng trên thế giới. Khi đó, chúng ta phải cần tới những người làm nghề biên phiên dịch.

Với sứ mệnh kết nối những ngôn ngữ và thứ tiếng khác nhau, đưa người lại gần người, các phiên dịch viên giữ một vị trí không thể thiếu trong đời sống xã hội từ trước đến nay. Vì thế, nhu cầu nhân lực của ngành nghề này trong thị trường lao động chỉ có tăng chứ không có giảm, tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho các bạn sinh viên và thanh niên học về ngôn ngữ. Tuy nhiên, để tìm việc phiên dịch thuận lợi, ứng viên cần tỉnh táo, chuẩn bị kỹ càng.

Cần xác định rõ phiên dịch là gì?

Là một lĩnh vực được trọng dụng trong thời đại hội nhập nhưng để tránh mơ hồ, chủ quan, trước khi quyết định theo nghề, bạn phải tìm hiểu thật kỹ phiên dịch là gì. Giải thích một cách đơn giản nhất, phiên dịch là hoạt động chuyển đổi một chữ, một từ, một câu văn, một văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác sao cho ý nghĩa của chúng không thay đổi.

Và từ khái niệm phiên dịch là gì, có thể hiểu, phiên dịch viên là chủ thể của hành động phiên dịch, là người chuyên làm công việc dùng vốn từ của mình để chuyển đổi các văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, thứ tiếng này sang thứ tiếng khác một cách chính xác, sao cho văn bản dịch trung thành với văn bản gốc, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu nhau đang viết hoặc nói gì.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 1 — Phiên dịch được chia thành phiên dịch nói (còn gọi là thông dịch) và phiên dịch viết (còn gọi là biên dịch). – Ảnh internet

Một quá trình phiên dịch đạt tiêu chuẩn phải đảm bảo tuân thủ theo ba khâu quan trọng là nghe ngôn ngữ gốc (ngôn ngữ cần dịch từ người nói, từ văn bản cho sẵn), phân tích ngôn ngữ học và văn hóa, diễn đạt bằng ngôn ngữ đích (ngôn ngữ cần dịch cho người nghe).

Dựa trên hai loại hình giao tiếp cơ bản của con người là nói và viết, phiên dịch lại được chia thành phiên dịch nói (còn gọi là thông dịch) và phiên dịch viết (còn gọi là biên dịch), với những đặc thù và yêu cầu khác nhau. Nếu thông dịch phải đảm bảo thêm những đòi hỏi về thời gian, khả năng ứng biến, giao tiếp linh hoạt thì biên dịch cần sở hữu vốn từ vựng phong phú, cách hành văn trôi chảy, khả năng sử dụng ngữ pháp chính xác. Và dù là hình thức nào, người tìm việc phiên dịch cũng cần chuẩn bị trước tinh thần để không bị choáng ngợp trước những áp lực cao về chuyên môn.

Cơ hội khi làm nghề phiên dịch

Sau khi đã nắm rõ khái niệm phiên dịch là gì, bạn mới có thể tìm cách phát huy những lợi ích và khắc phục những khó khăn mà ngành nghề này mang lại. Biết mình biết ta thì trăm trận trăm thắng.

Tích lũy kiến thức mới

Ngôn ngữ là tinh hoa của mỗi nền văn hóa. Vì thế, khi học và sử dụng thành thạo một ngoại ngữ, bạn sẽ có cơ hội khám phá thêm một nền văn hóa mới, có điều kiện tiếp cận, tích lũy thêm thông tin, kiến thức đến từ quốc gia đó. Là một phiên dịch viên, bạn sẽ được đi đây đi đó, đến nhiều nơi trên thế giới, làm việc trong những môi trường đẳng cấp, bên những người thành đạt, thậm chí là những chính khách, nhân vật hàng đầu của các tổ chức quốc tế. Từ việc được đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, bạn sẽ học hỏi được nhiều điều, có thêm nhiều trải nghiệm.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 2 — Luôn trau dồi các kỹ năng trong nghề biên phiên dịch là cách duy nhất để thành công. Nguồn ảnh: Internet

Cơ hội việc làm dồi dào

Trong bối cảnh hội nhập, Việt Nam đẩy mạnh hợp tác quốc tế, gia nhập các tổ chức kinh tế, văn hóa thế giới như Liên hợp quốc, WTO, WHO,…, thu hút đầu tư nước ngoài, các công ty, tổ chức và cơ quan từ nhiều nơi trên thế giới sẽ tìm đến và luôn cần những phiên dịch viên giỏi để giúp họ tìm hiểu thị trường Việt Nam. Vì thế, có thể nói, trong xu thế toàn cầu hóa, tìm việc phiên dịch sẽ càng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

► Cơ hội tìm việc làm nhân viên bán hàng online dễ dàng mà lương thưởng lại cao

Thu nhập cao và ổn định so với mặt bằng chung

Với nghề dịch thuật, ngoài công việc cố định, bạn hoàn toàn có thể nhận hợp đồng bên ngoài để có thêm đồng ra đồng vào. Trung bình mỗi lần làm việc cho các hội thảo hay hội nghị, một thông dịch viên được trả từ 200 – 400 USD tương đương 4,6 – 9,2 triệu đồng/ngày. Đây là mức thù lao khá cao so với mặt bằng chung của các ngành nghề.

Tất nhiên, để có được mức thu nhập cao như thế, những người làm nghề dịch thuật phải đánh đổi bằng sức lao động, phải bỏ thời gian tìm hiểu tài liệu, kiến thức về văn hóa, lịch sử, kinh tế,… để làm nền tảng cho bài dịch, phục vụ tốt cho việc hoàn thành dự án dịch của họ.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 3 — Phiên dịch là một nghề đem lại mức thu nhập cao. Nguồn ảnh: Internet

Khi ngoại ngữ đang trở thành một môn học bắt buộc trong nhà trường, một xu thế toàn cầu, một hành trang không thể thiếu của các bạn trẻ muốn tìm việc phiên dịch thì nghề dịch thuật đang chịu sức ép cạnh tranh và quy luật đào thải. Dù vậy, tính cạnh tranh trong nghề cũng có lợi ích là giúp bạn không ngừng học hỏi, trau dồi kĩ năng để phát triển bản thân, tránh việc dậm chân tại chỗ.

Nắm chắc kỹ năng trong nghề biên phiên dịch để tìm việc thành công

Không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức

Ngôn ngữ luôn không ngừng vận động và phát triển nên nghề biên phiên dịch cũng phải thường xuyên cập nhật những xu hướng mới trong lời ăn tiếng nói, khái niệm, từ ngữ trong cả ngoại ngữ và tiếng mẹ đẻ của mình để không bị lạc hậu và tụt lại sau sự phát triển. Tuyệt đối không nên tự thỏa mãn, hài lòng với kiến thức và kỹ năng của bản thân.

Công việc dịch thuật đòi hỏi bạn phải tiếp xúc với thông tin ở mọi ngành nghề trong đời sống xã hội nên trước mỗi dự án dịch, bạn phải chuẩn bị thật tốt lượng kiến thức nền, những hiểu biết về văn hóa, lịch sử, phong tục, tập quán của từng vùng miền, các thuật ngữ, khái niệm liên quan đến nội dung dịch để chuyển ngữ cho chính xác. Đừng ngại ngần học hỏi và cập nhật kiến thức trên mọi lĩnh vực bởi biết đâu đấy, một lúc nào đó, bạn lại cần đến nó.

Việc không ngừng trau dồi vốn từ vựng, ngữ pháp, đổi mới linh hoạt cách hành văn cũng giúp ích rất nhiều cho các biên phiên dịch. Trước khi bắt tay vào dịch cần đọc lướt qua văn bản gốc một lần để nắm được ý chính, những vấn đề trọng tâm để việc truyền tải được trọn vẹn, đầy đủ và chuẩn xác nhất.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 4 — Người dịch thuật nên không ngừng tích lũy kiến thức. Nguồn ảnh: Internet

Sau khi có cái nhìn khái quát, hãy đọc kỹ và chi tiết từng đoạn văn để giải quyết từng phần văn bản. Đừng chạy đua với thời gian nếu không quá cần kíp mà hãy làm một cách chậm rãi và từ tốn, từng bước một để đảm bảo rằng mỗi đoạn văn bản dịch xong đều có độ chính xác cao về ngôn từ và nội dung truyền tải. Sau khi hoàn thành, đừng quên đọc lại bản dịch lần cuối trước khi công bố nó để rà soát lại những lỗi sai hoặc những phần nội dung chưa được trau chuốt như ý muốn nếu có.

Với các thông dịch viên, bạn phải nhạy cảm, tinh tế trong quan sát để nắm bắt được những cử chỉ, thái độ, nét mặt của người nói để chọn lựa từ ngữ thích hợp nhất cho ngôn ngữ đích của mình. Người nói tức giận, gay gắt, bạn không thể dùng những từ vựng, câu văn có sắc thái biểu cảm vui vẻ, hòa nhã để truyền đạt lại cho người nghe và ngược lại. Đây được coi là kỹ năng quan trọng của người dịch nói.

Trau dồi đạo đức nghề nghiệp

Một kỹ năng trong nghề biên phiên dịch mà bạn cần hết sức lưu ý là tuyệt đối trung thành với văn bản gốc. Người dịch không được phép thay đổi cấu trúc, nội dung văn bản gốc theo chiều hướng chủ quan hoặc áp đặt suy nghĩ của mình vào bài dịch. Văn bản dịch ra cần phải diễn tả đúng và giữ nguyên được thông tin mà văn bản gốc hướng tới, tức là có nội dung tương xứng. Văn bản dịch phải khách quan, trung lập, không được đánh mất ý nghĩa của văn bản gốc, sao cho người đọc hiểu được dụng ý mà văn bản gốc muốn truyền đạt.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 5 — Đạo đức nghề nghiệp luôn được đề cao. Nguồn ảnh: Internet

Tương tự, trong thông dịch, bạn cũng phải hết sức tuân thủ nội dung câu nói được truyền đạt và chuyển ngữ thật chính xác đến người nghe. Hãy coi đó như vấn đề “lương tâm nghề nghiệp” của mình bởi nếu bạn dịch sai, có thể mọi người không phát hiện được ngay nhưng đôi khi lỗi sai đó sẽ gây ra những hậu quả khôn lường trong trường hợp bạn là thông dịch viên tại các sự kiện quốc tế, sự kiện ngoại giao mà nghiêm trọng nhất là gây hiểu lầm giữa các bên đối tác. Thậm chí, chiến tranh cũng có thể xảy ra bởi những sai lầm trong dịch thuật.

Trong những cuộc hội đàm quan trong, người phiên dịch chính là cầu nối về ngôn ngữ, ý tưởng, là người giúp dòng chảy thông tin giữa những người tham gia giao tiếp được liền mạch, là chìa khóa quyết định sự hợp tác của đôi bên diễn ra thành công hay thất bại. Vì vậy, khi làm nghề, hãy đặt lương tâm mình lên cao nhất.

Rèn luyện khả năng chịu áp lực công việc

Nghề phiên dịch thường phải chịu sức ép và căng thẳng từ nhiều phía, nhất là với các thông dịch – người giây trước căng tai nghe thông tin, phút sau đã phải truyền đạt câu nói. Họ phải chịu những áp lực lớn về kiến thức, về thời gian, phải dịch thật chính xác, đúng ý người nói hoặc người viết thành một bản dịch hay, hấp dẫn nhưng vẫn phải đảm bảo dễ hiểu, dễ tiếp nhận cho người đọc và trong một đơn vị thời gian ít nhất có thể.

Tìm việc phiên dịch: Triển vọng xán lạn nhưng yêu cầu cao về đạo đức - Ảnh 6 — Người làm nghề dịch phải rèn khả năng chịu áp lực công việc. Nguồn ảnh: Internet

Chịu được áp lực là một kỹ năng trong nghề biên phiên dịch được xã hội đánh giá cao. Phiên dịch viên giỏi thường là những người có bản lĩnh và rất quyết đoán trong công việc cũng như cuộc sống.

Xem thêm Tại Đây:

Việc trau dồi kỹ năng trong nghề biên phiên dịch sẽ giúp bạn hoàn thành công việc với hiệu quả cao. Những người chuẩn bị tốt những kỹ năng này mới sẽ có thêm nhiều cơ hội khi tìm việc phiên dịch.

Đánh giá