Cabin phiên dịch là công việc đầy sức ép và căng thẳng nên việc tuyển dụng phiên dịch viên mảng này gặp không ít khó khăn. Tuy vậy, đây vẫn là 1 công việc hấp dẫn với nhiều bạn trẻ đam mê ngoại ngữ.
- Bản mô tả công việc phiên dịch tiếng Trung đầy đủ cho ứng viên
- Phiên dịch viên tiếng Nhật là gì? Mô tả công việc phiên dịch tiếng Nhật
Những năm gần đây, nước ta ngày càng thu hút được sự đầu tư mạnh mẽ của các tổ chức quốc tế khiến nhu cầu về những chuyên viên dịch cabin tăng cao. Đây là một lựa chọn nghề nghiệp đầy hấp dẫn với những ai thực sự yêu thích ngôn ngữ, muốn khẳng định bản lĩnh cũng như kỹ năng phiên dịch tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung.
Cabin phiên dịch là gì?
Trong một hội nghị, hội thảo (đặc biệt là tầm cỡ quốc tế), không phải tất cả những người tham dự đều nói và hiểu 1 thứ tiếng. Khi một diễn giả phát biểu, những người còn lại sẽ được trợ giúp tiếp nhận thông tin thông qua phiên dịch viên ngồi trong cabin. Họ đeo tai nghe để nhận ngôn ngữ của diễn giả và ngay lập tức nói lại vào micro, truyền tới tai nghe của những người đang theo dõi.
Như vậy, cabin phiên dịch chính là hình thức phiên dịch đồng thời, song song với diễn giả. Có nghĩa là, bạn dịch không được quá trễ, chỉ được sau 3,4 giây so với người nói. Tất nhiên, không phải lúc nào DC cũng đòi hỏi dịch sát nhau 100% mà nó cũng cần thời gian để phiên dịch viên tư duy.
Phiên dịch song song, đồng thời, có cabin khác với phiên dịch lần lượt – người nói nói xong, phiên dịch sẽ dịch sau đó.
Dịch cabin khó đến mức nào?
Dịch cabin yêu cầu não của phiên dịch viên phải tập trung hết sức cao độ. Không phải tự nhiên mà nghề này được mệnh danh là “Nghề của những quái kiệt“. Quỳnh Chi – người làm phiên dịch trong lĩnh vực này mô tả công việc của mình rằng “Não luôn phải chia làm hai phần, một phần tiếng Anh một phần tiếng Việt“.
Hầu hết phiên dịch viên đều cho rằng dịch cabin là nghề quá đỗi “hack não“. Có những lúc chưa hiểu hết được ý nghĩa, người đọc lại đọc chậm câu trước, đọc nhanh câu sau khiến phiên dịch viên phải căng não, chạy đua với tốc độ của ngôn ngữ. Chính vì luôn phải theo kịp người nói một cách đồng thời như vậy, công việc này được đánh giá khá vất vả, thử thách.
► Đọc thêm: Các thông tin việc làm phiên dịch hữu ích đang cập nhật mỗi ngày tại timviecphiendich.com
Lương phiên dịch cao nhưng không “dễ xơi”
Chuyên viên dịch cabin được trả lương phiên dịch khá cao (250-500USD/ngày), được đánh giá là tương xứng với sức lao động trí óc bỏ ra. Tuy nhiên, không phải cứ giỏi ngoại ngữ là ngay lập tức trở thành một phiên dịch viên cabin được.
Thời gian đầu tư để trở thành một phiên dịch viên cabin “cứng” có thể là 2, 3 năm hoặc đến chục năm. Nhưng khắc nghiệt là ở chỗ, thời gian cống hiến lại không lâu, phải nghỉ hưu sớm nên tuổi thọ nghề không cao. Bởi để làm này thì phải nhanh nhạy, điều chỉ có ở những người trẻ.
Tai nạn nghề nghiệp cũng không phải là hiếm. Một chuyên viên đi DC kể lại có lần anh đang dịch thì bị một chuyên gia đứng lên “chỉnh” ngay tại chỗ làm anh cảm thấy căng thẳng. Nhưng, anh không thể làm gì khác ngoài việc cố gắng giữ bình tĩnh trở lại để làm tiếp công việc.
Kỹ năng phiên dịch tiếng Anh khi đi DC
Làm một phiên dịch viên cabin tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung không đơn giản. Công việc này yêu cầu người phiên dịch phải:
- Có sức khỏe: Rất quan trọng vì nghề này đòi hỏi sự tập trung cao độ, tuyệt đối. Nhiều phiên dịch viên cabin cho hay 1 tháng không thể đi làm liên tục được mà phải phân bố, sắp xếp lịch dịch hợp lý, nếu không sẽ rất dễ bị đau đầu, căng thẳng, stress, kiệt sức.
- Có kỹ năng tốc dịch, phản xạ: Có đầu óc ghi nhớ, xử lý, tư duy, tóm ý rất nhanh vì bạn phải vừa nghe, vừa nói cùng 1 lúc, hay miệng nói, mắt đọc tài liệu.
- Phán đoán có cơ sở (educated guess, đối lập với wild guess – đoán mò): Biết được cuộc hội thoại sắp đi về đâu, bài trình bày sắp nói về vấn đề gì, do đó, bạn phải có kiến thức rất rộng. “Câu nói chưa kết thúc, tại sao lại biết nó sẽ kết thúc như vậy?”, điều này nghe có vẻ rất mơ hồ, không thực hiện được nhưng hoàn toàn là sự thật nếu bạn từng trải qua nhiều cuộc hội thảo, nhiều đề tài, quen với cách trình bày của nhiều người, tóm gọn lại chính là sự tích lũy vốn kinh nghiệm dày dặn.
- Sở hữu ít nhất 2 nền tảng ngôn ngữ
- Sử dụng tiếng mẹ đẻ thuần thục
- Diễn đạt ngôn ngữ trôi chảy, lưu loát, mạch lạc nhất
- Có kiến thức văn hóa, xã hội, chính trị,… sâu rộng của những quốc gia đang sử dụng ngôn ngữ phiên dịch.
- Có kiến thức chuyên ngành: Để tránh những tai nạn khi bạn không đủ hiểu, hiểu sâu về ngành, mảng đó khiến sự kiện, hội thảo bị gián đoạn.
- Đạo đức nghề nghiệp cao: Tuyệt đối trung thành và khách quan với sự thật nội dung phiên dịch, tôn trọng ngữ nghĩa của phát ngôn
Chưa hết, một nguyên tắc quan trọng là không được dịch bừa. Nếu chưa hiểu rõ vấn đề hay ý kiến phát biểu thì im lặng và tìm cách bổ sung ngay sau đó. Phiên dịch viên cabin có lợi thế là tiết kiệm thời gian. Nếu truyền tải được 80% hàm ý của người nói thì công việc coi như đã thành công.
Cơ hội việc làm
Anh Đình Huy, một thông dịch viên cabin kỳ cựu bắt đầu làm nghề từ năm 1999 cho biết so với trước đây thì hiện tại, nhu cầu của thị trường dịch thuật đặc biệt tăng mạnh vì các sự kiện quốc tế tại nước ta ngày càng phong phú và đa dạng. Những hội thảo cấp cao, các khóa huấn luyện kỹ năng, các chương trình quốc tế về khởi nghiệp, những sự kiện giới thiệu sản phẩm mới… tất cả đều rất cần những người phiên dịch viên cabin có năng lực chuyên môn giỏi.
Tuyết Vân, một người trẻ có 2 năm kinh nghiệm dịch thuật và hơn 1 năm làm phiên dịch viên cabin chia sẻ rằng việc các nhà đầu tư nước ngoài tìm đến Việt Nam đã tạo ra nhu cầu rất lớn trong thị trường dịch thuật.
Nhu cầu tăng cao đã tạo ra tình trạng việc làm phiên dịch cung không đủ cầu trong ngành. Tuy vậy, số lượng phiên dịch viên cabin chất lượng hiện chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nguyên do là bởi, hiện tại vẫn chưa có một chương trình đào tạo chính quy và bài bản về nghề này. Chỉ những ai thực sự có đam mê với dịch thuật và may mắn tìm được một người thầy tận tâm hướng dẫn và huấn luyện thì mới có cơ hội gắn bó được với nghề.
Một sự thật thú vị khác được nhiều người công nhận là, khi đi phiên dịch cabin ở những hội nghị lớn, họ được tiếp xúc với giới lãnh đạo, chính trị gia, chuyên gia quốc tế hàng đầu. Đó là điều may mắn không phải ai cũng có được.
Phiên dịch viên cabin là cầu nối giúp người nói các thứ tiếng khác nhau có thể giao tiếp thông suốt, hiểu được nội dung giao tiếp, quan điểm, cảm nhận được thái độ của đối phương để có cách tương tác, phản hồi tiếp theo một cách phù hợp. Công việc của phiên dịch viên cabin không đơn thuần là dịch ngữ nghĩa mà còn cần diễn đạt những tầng ý nghĩa sâu hơn trong ý tứ mà người nói muốn thể hiện trong khoảng thời gian ngắn nhất.
Cabin phiên dịch là một công việc đòi hỏi rất nhiều kỹ năng, chỉ những ai đam mê và có những tố chất phù hợp mới có thể thành công với nghề. Tuy nhiên, khi đạt được những thành quả nhất định, chắc chắn bạn sẽ khiến mọi người nể phục với trình độ ngoại ngữ cũng như bản lĩnh nghề nghiệp của mình. Ngoài ra, làm nghề này, bạn còn có cơ hội quan sát cách mọi người làm việc, tương tác với nhau để học hỏi.